शिरसाड

शिरसाड एक दुर्लक्षित पर्यटन स्थळ. मुंबई-गोवा महामार्गावरील रायगड जिल्ह्यातील माणगाव या तालुक्‍याच्या ठिकाणापासून पूर्वेला 15 किलोमीटर अंतरावर बोरवाडी हे गाव सह्याद्रीच्या उंच शिखरांच्या पायथ्याशी वसले आहे. या परिसरामध्ये शिवकालात बऱ्याच लढाया झालेल्या असल्याने या परिसराला "शिरछाट'चा अपभ्रंश होऊन "शिरसाड' टप्पा, असे म्हटले जाते. या परिसरातील "बोरवाडी' (बारा वाड्यांचे प्रमुख आश्रयस्थान) या पायखस्त होत चाललेल्या गावातील शहरी भागात गेलेल्या लोकांनी एकत्र येऊन तेथील मंदिरांच्या परिसरात शासकीय मदतीशिवाय वृद्ध, रुग्णाइतांची सोय व्हावी या उद्देशाने "माऊली वृद्धाश्रम' चालविला आहे. सुमारे तेवीस लाख रुपये खर्च करून अत्याधुनिक सोईंनी युक्त असलेल्या या आनंदाश्रमामध्ये तीस वृद्ध राहत आहेत. हा वृद्धाश्रम विठ्ठल-रखुमाई देवस्थान ट्रस्टमार्फत सशुल्क चालवला जातो. हा आश्रम पाहण्यासारखा आहेच, परंतु तेथे आलेल्यांची निवास व भोजनाची (शाकाहारी) अवस्था अत्यल्प दरामध्ये केली जाते. याच परिसरात किल्ले रायगड, मानगड, गांगवली (छ. शाहूमहाराजांचे जन्मस्थान) एक प्रचंड देवराई, ही ऐतिहासिक ठिकाणे आहेतच, त्याचबरोबर कुंभे (नियोजित जलविद्युत प्रकल्पस्थान) जोर, केळगण ही थंड हवेची ठिकाणे आहेत. तेथील खेडूत राहण्या-जेवणाचीही सोय करतात. मध्यमवर्गीयांना आर्थिकदृष्ट्या परवडणारी ही ठिकाणे आहेत. त्याचबरोबर वृद्धाश्रमातील वृद्धांबरोबर गप्पा मारताना, तसेच "आपणाला कोणीतरी भेटायला आले आहे,' याचा त्या वृद्धांना होणारा आनंद होतो खासच आनंददायी अनुभव असतो. भ्रमंतीच?या आनंदाबरोबरच सामाजिक जाणिवेचा आनंदही या निमित्ताने मिळू शकतो. गटाने सहलींच्या दृष्टीनेही हा परिसर चांगला आहेच, गिर्यारोहण व निसर्गभ्रमण करणाऱ्यांना तर ही पर्वणीच ठरेल, असा हा परिसर आहे.
- साभार ः सकाळ